4. Thông Điệp Tin Mừng về sự sống cũng bênh vực và nâng đỡ tất cả những ai bị tấn công bởi nền văn hoá sự chết trong những xã hội bệnh hoạn, vì cuộc khủng hoảng sâu sắc về luân lý cũng là cuộc khủng hoảng về các giá trị (Thư gửi các gia đình, số 13), một cuộc khủng hoảng làm lu mờ và ngay cả xúc phạm đến chân lý, một cuộc knủng hoảng che giấu và vây hãm chân lý (x. Rm 1,18). Khi thiếu bánh chân lý, thứ bánh của tinh thần, thì con người sẽ suy nhược và bệnh hoạn.
Trong sự lộn xộn con người muốn lấy sự dữ làm sự thiện, lấy sai lạc làm chân lý, lấy những “phạm pháp” làm “quyền lợi”.
Đức Thánh Cha ra tay nâng đỡ những nạn nhân của tấn bi kịch tinh thần này, dù họ ở trong hay ở ngoài Giáo Hội.
Khi sự suy tư về sự dấn thân trong tư cách là Thầy và Mục Tử của Đấng Đại Diện Chúa Kitô được biểu lộ trong Thông Điệp Tin Mừng về sự sống, tôi nhớ lại giáo huấn của Thánh Augustinô: “Trong mọi trường hợp, qui luật tối hảo là trước hết phải đưa những người yếu đuối và chao đảo vào náu ẩn trong pháo đài đức tin cho khỏi những cuộc tấn công, và sau khi họ đã được bảo đảm an toàn, phải chiến đấu thay cho họ với tất cả sức mạnh của lý trí” (Thư 118, 5,32).
Trong ý thức này, Thông điệp nhằm phục vụ toàn thể nhân loại nhữg tín hữu cũng như những người vô tín, và Thông Điệp là như kết quả trực tiếp phát xuất từ nỗ lực quảng đại mà Đức Giáo Hoàng thể hiện trong Năm Quốc tế về Gia Đình, cũng như những gì ngài đã làm liên quan tới Hội nghị ở Cairô.
Chúng ta gặp thấy trong Thông điệp một tổng hợp chặt chẽ và năng động về đức tin và lý trí.
Đức Thánh Cha muốn dẫn đưa các tín hữu vào “trong pháo đài đức tin”. Thông Điệp là một suy tư sâu sắc về đức tin và một bài suy niệm cảm kích về Lời Chúa.
Điều cần lưu ý nữa về đặc tính và bản sắc của Thông Điệp, đó là vị thế thần học và kitô hướng biểu hiện qua suốt bản văn: Chúa Kitô giúp ta nhận ra được giá trị của sự sống con người, Ngài là chuẩn mực luân lý cho việc bênh vực sự sống và phẩm giá con người. Thông Điệp chúng ta đón nhận đây không phải chỉ đơn thuần mang tính đạo đức nhưng đã được soạn thảo trong một nhãn giới thần học rộng lớn. Và chúng tôi muốn lưu ý ngay rằng điều đó không loại bỏ tính cách tự nhiên của giá trị sự sống, cũng như nền tảng hữu lý của nghĩa vụ tôn trọng và bênh vực sự sống con người. Đó là một đề tài được thường xuyên nhắc lại trong Thông Điệp (x. số 2, 29, 30, 34, 49, 57...).
Không cần chứng minh tỉ mi nhãn giới thần học này. Nhan đề bức Thông Điệp tự nó đã mang tính biểu trưng rồi. Mỗi chương được bắt đầu bằng một đề tài Thánh Kinh: máu Aben từ đất kêu lên tới Thiên Chúa (ch. I), “Chúa Kitô, Ngôi Lời ban sự sống” (ch. II), “Ngươi chớ giết người” (ch. III), “Chính cho Ta mà các con đã làm điều đó” (ch. IV). Và những tiểu mục trong các chương cũng được khai triển từ một bản văn Thánh Kinh. Nhưng toàn thể Thông Điệp, đặc biệt là chương II cốt yếu mang tính chất Thánh Kinh, là một nhắc nhở liên tục và cảm kích về Lời Chúa và về những nhãn giới đức tin. Hơn nữa tất cả các đầu đề tiểu mục đều tương ứng với một bản văn Kinh Thánh.
Người ta tự hỏi liệu phương diện Thánh Kinh này của Thông Điệp có làm giảm đi tính cách tự nhiên của giá trị sự sống, một giá trị phổ quát cho mọi người, và là giá trị nền tảng sánh với những giá trị khác và những quyền của con người hoặc là phương diện ấy có đẩy lui căn bản thuần lý của nghĩa vụ bênh vực sự sống xuống hàng thứ yếu, bằng việc hầu như chỉ gửi sứ điệp này tới các tín hữu mà thôi không?
Chính Thông Điệp sẽ giải đáp nghi vấn này khi cho thấy rằng những giá trị của nhân vị, của nền dân chủ và của xã hội đều được đề cao và được củng cố bởi đức tin, rằng những giá trị ấy không bị thay thế hoặc làm suy giảm. Và đàng khác, Thông Điệp quả quyết rằng sự kiện mất Thiên Chúa và mất nhãn giới về siêu việt, là những đòi hỏi tự nhiên nơi con người, cũng đồng thời gây nên sự mất mát ý thức về con người. Giáo huấn của Thông Điệp giúp ta hiểu rằng chỉ nhờ ánh sáng Chúa Kitô con người mới có thể được đánh giá và cứu độ cách đầy đủ, mà vai trò của lý trí, được đức tin hoàn
thiện hoá chứ không đè bẹp, vẫn không bị suy giảm.
Khi giải thoát con người khỏi bị người khác hay xã hội khuất phục theo cái nhìn của thuyết nội tại và duy vật thì mối tương quan liên hệ của sự sống trần gian nơi con người với đức tin và với tiếng mời gọi đến sự sống vĩnh cửu làm cho niềm tin vào sự sống tại thế trở nên quí giá hơn, đó là sự sống phải được nhiệt tình phục vụ, như Chúa Kitô đã dạy và đã làm.
Quan điểm này là viễn tượng tối hảo, trước hết để vượt thắng “sự phân cách giữa niềm tin Kitô và những đòi hỏi đạo đức của niềm tin này đối với sự sống” (số 95). Quan điểm trên cũng đòi phải suy nghĩ về điều này: “tái khám phá mối liên hệ bất khả phân giữa những giá trị nhân bản, tức giữa sự sống và tự do, giữa sự sống và chân lý, là điều tối quan trọng” (x. số 96).
Chính ở đây mà cuộc đối thoại cần thiết đã mở ra, và ta có thể “chiến đấu ... bằng tất cả sức mạnh của lý trí”.
5. Ta thấy rõ rằng ơn ban sự sống được nối liền với gia đình, là cung thánh của sự sống. Đó là ý định của Thiên Chúa từ khi tạo dựng, không những chỉ bằng sự cộng tác vào công trình tạo dựng ở lúc thụ thai, nhưng còn kéo dài suốt quá trình giáo dục (như một cuộc đồng tạo dựng toàn diện), là một quá trình phải làm cho mỗi con trẻ, mỗi nhân vị lớn lên theo hình ảnh Thiên Chúa, và giống như Ngài, nghĩa là theo như hình tượng tối hảo là chính Chúa Kitô.
Như vậy gia đinh là môi trường tự nhiên, bình thường và thích hợp nhất cho sự sống, chính trong gia đình mà sự sống được đón nhận, bảo vệ và phát triển. Qua suốt cuộc sống, trong những tình huống khác nhau, mọi người đều có liên hệ với gia đình, với trẻ em, thanh thiẽu niên, người cao tuổi, và với những người bệnh tật. Gia đình là ngôi trường của nhân loại, nơi mà Tin Mừng về sự sống vang lên cách tuyệt vời, nơi mà sự sống chiếu giãi cách bình thường dưới ánh rạng ngời của phẩm giá trong khung cảnh yêu thương, tận tuỵ và âu yếm mà mọi nhân vị đều có quyền hưởng. Đó là nơi mà nền văn hoá sự sống phát sinh, nơi mà sự sống được công bố khi thụ thai, như một tin phúc hạnh trong Chúa Kitô, nơi mà sự sống được tôn dương và nơi kiến tạo tương lai cho nhân loại, một nhân loại được coi như trung tâm điểm và trái tim của nền văn minh tình yêu.
Mọi ý tưởng chỉ đạo đều được nhắc lại và là những điểm nòng cốt của sứ điệp. Nếu tất cả mọi người đều được mời gọi bênh vực sự sống, thì đó là bổn phận đặc biệt và hàng đầu của gia đình. Xã hội, Nhà Nước và mọi thành phần quốc gia phải hỗ trợ gia đình. Ở đây ta có thể đánh giá cao về sự liên tục và tính phong phú của Thông Điệp, như Đức Thánh muốn, trong tương quan với bức Thư gửi các gia đình, và với Năm quốc tế về gia đình. Đức Thánh Cha nói: “Khi tôi nghĩ tới những kinh nghiệm phong phú trong Năm quốc tế về Gia đình, và để nói lên một lời kết thúc cho bức Thư mà tôi đã gửi “mỗi gia đình cụ thể ở khắp mọi miền trên thế giới”, tôi lại tin tưởng hướng nhìn tới các gia đình và tôi cầu mong sự dấn thân của mọi người để nâng đỡ gia đình được tái sinh và tăng cường ở mọi mức độ, để ngày nay, giữa nhiều khó khăn và đe doạ nặng nề, gia đình vẫn còn liên tục tồn tại là một “cung thánh của sự sống (số 6), như Thiên Chúa muốn.
6. Thông Điệp Tin Mừng về sự sống không chỉ nói với các gia đình, nhưng với tất cả mọi người, như Thông Điệp nêu rõ với sự dấn thân quyết liệt vì nền văn hoá sự sống: tín hữu và người vô tín, các Kitô hữu với tất cả sự phong phú của hoạt động đại kết; tất cả đều có trách nhiệm trong Giáo Hội, giám mục, linh mục, phó tế, tu sĩ nam nữ, giáo dân và những người thiện chí. Đây là thời điểm quan trọng đối với những phong trào vì Sự Sống và đối với những phong trào mục vụ gia đình, với các nhóm, các hiệp hội. Các chính trị gia, các nhà làm luật, là những người mang trách nhiệm lớn lao, đều được khuyến cáo cách đặc biệt.
Như vậy, không ai có thể nghĩ là mình ít liên hệ hay có thể trốn tránh trách nhiệm này. Đối với những người tin cách hiển nhiên vào Chúa của sự sống thì trách nhiệm ấy lại càng cấp bách và rõ ràng hơn nữa. Tất cả mọi người, cá nhân, đoàn nhóm, xã hội và dân tộc đều có trách nhiệm. Riêng những người lo về sức khoẻ và Viện Hàn Lâm giáo hoàng về sự sống mang một trách nhiệm đặc biệt.
Sau cùng Đức Thánh Cha nhắc lại câu nói của thánh lrênê: “Vinh quang của Thiên Chúa là con người sống, nhưng sự sống của con người là chiêm ngưỡng Thiên Chúa” (Chống lạc giáo IV, 20, 7).
Đó là sự sống vĩnh cửu, nơi vinh quang chiếu sáng trọn đầy, thứ vinh quang đã khởi đầu từ lúc con người được thụ thai. Vinh quang từ tạo dựng đến công chính hoá… từ đức tin đến vinh quang của ơn hưởng kiến, từ vinh quang làm cho ta trở thành con Thiên Chúa đến vinh quang biến đổi ta nên giống Ngài…” (Thánh Augustinô, Về Chúa Ba Ngôi, 14, 16, 22).
Hồng Y Alfonso López Trujillo
Trích Thông Điệp Tin Mừng Sự Sống
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét